Page 87 - Izahname
P. 87
HES’te su let m tünel ya da kanalı; Aksu, Akıncı, Derel , Çırakdamı, Feslek, Bereket I-II, Koyulh sar,
Dalaman V, Toros ve Göktaş II HES’lerde se küçük yükselt l b r set ya da yükleme havuzu kullanılarak
elektr k üret m yapılmaktadır.
İrt fa kaybett kçe suyun k net k enerj s n n artması dolayısıyla Ş rket, neh r t p HES’ler ç n st krarlı ve bol
su akışı olan sahaları hedeflemekted r. İnşa ed l p h zmete alındıktan sonra neh r t p HES’ler seyrek olarak
bakım gerekt rmekted r ve bu HES’ler n türb n g b öneml b leşenler n n de sık sık değ şt r lmes ne gerek
bulunmamaktadır. Ayrıca, neh r t p HES’ler n şletme g derler düşük olmakla b rl kte. neh r t p HES’ler
kurulum aşamasında nşaat yapıları sebeb le (su let m kanalı, tünel vb.) rezervuarlı HES’lere göre daha fazla
çevresel etk oluşturmakta ken şletme sürec nde çevreye olan etk ler , rezervuarlı HES’lere göre daha
düşüktür.
Aşağıdak tablo, Ş rket’ n 2014 ve 2020 yılları arasındak “yoğun sezonda” (Mart, N san ve Mayıs ayları) neh r
t p h droelektr k üret m n n payını göstermekted r. T p k olarak en yoğun sezon, Türk ye genel ndek neh r
t p h droelektr k üret m p yasasında yıllık üret m çıktısının en fazla gerçekleşt ğ dönemd r:
Rezervuarlı HES’ler
Rezervuarlı HES’ler, b r set n ger s nde su gövdes oluşturulup elektr k üretmek amacıyla bu suyun kontrollü
b r b ç mde serbest bırakılması lkes yle çalışmaktadır. Barajdan bırakılan su, türb nlerden geçerek elektr k
üretmek ç n jeneratörler harekete geç r r. Sudan elde ed len enerj , suyun hacm ne ve suyun kaynağı le
s stem terk ett ğ nokta arasındak yüksekl k farkına bağlıdır.
Bazı rezervuarlı HES’ler sulama barajı olarak sınıflandırılır. Bu santraller üret mler n bağımsız olarak
programlayamamaktadır. Sulama barajı olarak sınıflandırılan santraller n üret m programları DSİ tarafından
b ld r lmekted r. B ld r len programa göre santraller tarafından elektr k üret leb lmekted r. Sulama barajı
n tel ğ nde olmayan barajlar kend üret mler n bağımsız olarak programlayab lmekted r. Bu barajlar sadece
yılın başında yaptıkları tahm nler n DSİ’ye b ld rmekted r.
Sulama barajı n tel ğ nde olmayan rezervuarlı HES’ler, baz yük kapas tes tem n edeb l r ve ayrıca s stem n
taleb ne göre anında kapatılab lmekte veya yen den çalıştırılab lmekted r. Setler, rezervuarlı HES’ler n uzunca
b r süre h droloj k akıştan bağımsız olarak şlet leb lmes ç n yeterl depolama kapas tes sunmakta ve böylece
mevs msel değ ş kl kler n ve kuraklığın HES’ler n üreteceğ elektr k m ktarı üzer ndek etk s n azaltmaktadır.
Ş rket Kemer HES ve Adıgüzel HES’ sulama barajı n tel ğ ndek rezervuarlı HES’lerd r. Göktaş I se sulama
barajı n tel ğ nde olmayan rezervuarlı HES’t r.
Ş rket' n Öneml HES’ler
31 Aralık 2020 t barıyla Ş rket' n HES’ler nden beş (Akıncı HES, Göktaş I HES, Göktaş II HES, Adıgüzel
HES ve Koyulh sar HES) tek başına Ş rket' n toplam kurulu gücünün %5’ nden fazlasını (heps toplamda se
%49’unu) sağlamaktadır. 31 Aralık 2019 ve 31 Aralık 2020 tar hler nde sona eren yıllarda bu santraller
87