Page 272 - Izahname
P. 272

32. PAYLAR İLE İLGİLİ VERGİLENDİRME ESASLARI
                 Aşağıda  özetlenmekte  olan  hususlar  borsada  işlem  görecek  payların  elde  tutulması  ve  elden  çıkarılması
                 sırasında elde edilecek kazanç ve iratların vergilendirilmesi hakkında genel bir bilgi vermek amacıyla işbu
                 İzahname  tarihi  itibarıyla  yürürlükte  bulunan  vergi  mevzuatı  dikkate  alınarak  hazırlanmıştır.  Özellikli
                 durumlarda yatırımcıların vergi danışmanlarına danışması gerektiği önemle hatırlatılır. İşbu İzahname tarihi
                 itibarıyla  yürürlükte  olan  vergi  mevzuatı  ve  vergi  mevzuatının  yorumlanma  biçimi  kapsamında  verilen
                 bilgilerin ileride değişebileceğinin hatta mevzuatın geriye yönelik olarak da değişebileceğinin göz önünde
                 bulundurulması gerekmektedir.
                 32.1 Genel Bakış

                 32.1.1. Gerçek Kişilerin Vergilendirilmesi
                 Gelir vergisi mevzuatı uyarınca, Türk hukukunda vergi mükelleflerinin yükümlülüklerini belirleyen iki çeşit
                 vergi mükellefiyet statüsü mevcuttur. Türkiye’de yerleşik  bulunan (“Tam Mükellef”) kişiler ve  kurumlar
                 Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler. Türkiye’de
                 yerleşik bulunmayan (“Dar Mükellef”) kişiler ve kurumlar sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar
                 üzerinden vergilendirilirler.
                 GVK uyarınca, (i) Türkiye’de yerleşmiş olanlar (ii) resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de
                 bulunan  teşekkül  ve  teşebbüslere  bağlı  olup  adı  geçen  daire,  müessese,  teşekkül  ve  teşebbüslerin  işleri
                 dolayısıyla yabancı ülkelerde oturan Türk vatandaşları, Tam Mükellef olarak Türkiye içinde ve dışında elde
                 ettikleri  kazanç  ve  iratların  tamamı  üzerinden  vergilendirilirler.  Türkiye’de  yerleşmiş  sayılma  durumu  (i)
                 ikametgâhın Türkiye’de bulunması veya (ii) bir takvim yılı içerisinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan
                 fazla oturulması olarak tanımlanmıştır. Buna ek olarak, belli bir görev veya iş için Türkiye’ye gelen iş, ilim ve
                 fen adamları, uzmanlar, memurlar, basın ve yayın muhabirleri ve durumları bunlara benzeyen diğer kimselerle
                 tahsil  veya  tedavi  veya  istirahat  veya  seyahat  maksadıyla  Türkiye’ye  gelen  yabancılar  ile  tutukluluk,
                 hükümlülük veya hastalık gibi elde olmayan sebeplerle Türkiye’de alıkonmuş veya kalmış olanlar Türkiye’de
                 yerleşik sayılmazlar ve dolayısıyla Tam Mükellef olarak değerlendirilmezler. Bununla birlikte, yurt dışında
                 mukim kişilerin Türkiye’de tam veya dar mükellef olup olmadıklarının tespitinde Türkiye ile ilgili kişinin
                 mukimi olduğu yabancı ülke arasında imzalanmış Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması hükümlerinin de
                 dikkate alınması gerekmektedir.
                 Paylar’a sahip olan kişilerin, söz konusu Paylar’ın BİST’te elden çıkarılmasından kaynaklanan değer artış
                 kazançları ve Paylar ile ilgili dağıtılan kâr paylarından elde ettikleri menkul sermaye iratları, Türkiye’de elde
                 edilmiş olarak kabul edilmektedir.
                 Gerçek  kişilerin  2021  takvim  yılında  elde  ettikleri  ücret  gelirleri  dışındaki  beyana  tabi  gelirlerin
                 vergilendirilmesinde aşağıda yer alan artan oranlı gelir vergisi tarifesi uygulanır.
                  Gelir Aralığı                                Gelir Vergisi Oranı (%)
                  24.000 TL’ye kadar                                                15
                  53.000 TL'nin 24.000 TL’si için 3.600 TL, fazlası                 20
                  130.000 TL'nin 53.000 TL’si için 9.400 TL, fazlası                27
                  650.000 TL'nin 130.000 TL’si için 30.190 TL, fazlası              35
                  650.000  TL'den  fazlasının  650.000  TL'si  için  212.190  TL,   40
                  fazlası

                 32.1.2. Kurumların Vergilendirilmesi
                 5520  sayılı  Kurumlar  Vergisi  Kanunu  (“KVK”)  uyarınca  sermaye  şirketleri,  kooperatifler,  iktisadî  kamu
                 kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler, iş ortaklıkları, kurum kazançları üzerinden kurumlar
                 vergisine tabidirler. Kurumların vergilendirilebilir kârları Vergi Usul Kanunu ve diğer Türk vergi kanunlarına
                 göre belirlenmektedir. 2021 yılına ait kurum kazançlarına da uygulanacak olan kurumlar vergisi oranı %20’dir.
                 KVK’da tam ve dar mükellefiyet olmak üzere iki tür vergi mükellefiyeti tanımlanmıştır. KVK uyarınca bir
                 kurumun Tam Mükellef olarak değerlendirilebilmesi için: (i) kanuni merkezinin Türkiye’de bulunması veya
                 (ii) kanuni merkezinin Türkiye dışında bulunmasına rağmen iş bakımından işlemlerin fiilen toplandığı ve
                 yönetildiği merkez olan iş merkezinin Türkiye’de bulunması gerekmektedir. Türk vergi mevzuatı çerçevesinde
                 belirtilen bu iki şartı sağlamayan bir kurum Dar Mükellef olarak değerlendirilir.



                                                                                                           272
   267   268   269   270   271   272   273   274   275   276   277