Page 68 - Izahname
P. 68

Önlisans  sahibinin  santral  sahası  üzerindeki mülkiyet  veya kullanım  hakkını tevsik etmemesi  ve  önlisans
                 dönemindeki  yükümlülüklerini  yerine  getirmemesi  halinde  önlisans  sahibi  şirkete  üretim  lisansı
                 verilmemektedir.  Bu  sorunu  gidermek  adına  kamulaştırma  mekanizması  uygulamaya  konulmuştur.
                 Kamulaştırma mekanizması uyarınca EPDK, elektrik üretimi için gereken ve üçüncü tarafların mülkiyetinde
                 bulunan  taşınmazların  kamulaştırmaya  tabi  tutulup  tutulmayacağını  değerlendirmektedir.  EPDK’nın
                 kamulaştırmada kamu yararı bulunduğuna karar vermesi halinde gerekli kamulaştırma işlemleri 2942 sayılı
                 Kamulaştırma Kanunu’na uygun olarak EPDK tarafından yapılmaktadır. Kamulaştırma süreci idari ve hukuki
                 prosedürlerin gerçekleştirilmesiyle tamamlanmaktadır. Kamulaştırma işlemleri için gerekli olan kamulaştırma
                 giderleri  ve  sair  masraflar  kamulaştırma  talebinde  bulunan  önlisans  veya  lisans  sahibi  şirket  tarafından
                 karşılanmaktadır.
                 Bazı  istisnai  durumlarda,  acele  kamulaştırma  da  yapılabilmektedir.  Bu  durumlarda  Elektrik  Piyasası
                 Kanunu’nda belirtilen şartlar yerine getirilir getirilmez kamulaştırma kararı alınmaktadır. Bir taşınmazın acele
                 kamulaştırılmasına karar verilmiş ise, fiyat tespitine ilişkin bilirkişi kararı haricindeki tüm idari ve hukuki
                 prosedürler kamulaştırma işlemi sonrasına bırakılmaktadır.
                 Hazine ve Maliye Bakanlığı veya üretim tesislerinin mülkiyetine sahip olan ilgili kamu kurum veya kuruluşu,
                 kamulaştırılan  taşınmaz  üzerinde  mülkiyet  ve/veya  sınırlı  ayni  hak  sahibi  olmaktadır.  Hazine  ve  Maliye
                 Bakanlığı söz konusu taşınmazlarda önlisans veya üretim lisansı sahibi olup da kamulaştırma bedelini ödemiş
                 olan şirketler lehine bedelsiz irtifak hakkı ve/veya kullanma izni vermektedir. Söz konusu irtifak hakkının
                 ve/veya kullanma izninin süresi önlisansın veya üretim lisansının geçerlilik süresi ile sınırlı olmaktadır.

                 Hazine ve Maliye Bakanlığına Ait Taşınmazlar Üzerinde İrtifak Hakkı, Kullanma İzni ve Kiralama
                 Hakları
                 Önlisansa  veya  üretim  lisansına  sahip  olup  da  Hazine  ve  Maliye  Bakanlığına  ait  veya  bir  şekilde  kamu
                 kurumları kontrolündeki taşınmazları kullanması gereken şirketler EPDK’ya başvurarak ilgili taşınmazlarda
                 kendisi lehine  (i)  irtifak hakkı  tesis  edilmesini;  (ii)  kullanma  izni  verilmesini;  veya  (iii) ilgili  taşınmazın
                 kiralanmasını  talep  edebilmektedir.  EPDK’nın  talebi  kabul  etmesi  halinde  şirket,  Hazine  ve  Maliye
                 Bakanlığıyla süre ve ödeme yükümlülükleri de dahil olmak üzere anlaşma şartlarını kapsayan bir sözleşme
                 imzalamak zorundadır.
                 Su Kullanım Hakkı Anlaşmaları
                 Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’ne göre HES’e ilişkin önlisans sahibi şirketlerin, önlisans sürecinde DSİ
                 ile SKHA imzalaması zorunludur.

                 SKHA, Su Kullanım Hakkı Yönetmeliği’nin Ek 1’inde yer alan standart form bir sözleşmedir. SKHA, önlisans
                 sahibi şirket ile DSİ arasında imzalanmakta ve üretim lisansı süresi boyunca yürürlükte kalmaktadır. Standart
                 form sözleşme üzerinde ilgili HES projenin özelliklerine göre düzenleme yapılabilmektedir.
                 DSİ, Türkiye’deki su kaynaklarını kontrol etmekte ve suyun debisine ve bir HES’in aldığı su miktarına yön
                 vermektedir. Bu sebeple, DSİ, bir HES’in aldığı suyun debisini azaltabilmektedir.

                 Lisans  sahibinin  SKHA uyarınca DSİ’ye kaynak  katkı  payı  ve havza  gözlem bedeli ödemesi zorunludur.
                 Kaynak  katkı  payı  ve  havza  gözlem  bedeli,  ilgili  santralin  toplam  elektrik  üretimi  baz  alınarak
                 hesaplanmaktadır. Şirket, 2020 yılında tüm HES’leri için DSİ’ye toplamda 8,7 milyon Türk Lirası tutarında
                 kaynak kullanım bedeli ve havza gözlem bedeli ödemiştir.
                 Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (“YEKDEM”)
                 Mayıs 2005’te 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına
                 İlişkin Kanun’la (“Yenilenebilir Enerji Kanunu”) yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizması
                 yürürlüğe  girmiştir.  YEKDEM,  rüzgâr,  hidroelektrik,  güneş,  biyoatık,  katı  atık  ve  jeotermal  enerji  gibi
                 yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanıldığı elektrik üretim tesislerinin geliştirilmesini ve işletilmesini teşvik
                 amacıyla uygulamaya konulmuştur. Bir sonraki senenin YEKDEM teşviklerinden yararlanmak isteyen üretim
                 tesisleri içinde bulundukları yılda EPDK tarafından açıklanacak tarihe kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır.
                 Yenilenebilir Enerji Kanunu’nun yürürlük tarihi olan 18 Mayıs 2005 tarihinden 30 Haziran 2021 tarihine kadar
                 işletmeye girmiş olan santraller 10 yıl süreyle YEKDEM teşviklerinden yararlanabilecektir.
                 Yenilenebilir Enerji Kanunu’na göre santralde belirli yerli aksamın kullanılması halinde santral için santralin
                 işletmeye girme tarihinden itibaren beş yıl süreyle ilave teşvikler sağlanmaktadır.





                                                                                                           68
   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73