Page 63 - Izahname
P. 63
uluslararası enterkonnekte sistem şartlarını (Türkiye’nin elektrik sistemini söz konusu ülkelerin elektrik
sistemlerine bağlamak için gereken teknik şartları) haiz ülkelere elektrik ihraç edebilir veya bu ülkelerden
elektrik ithal edebilmektedir.
Görevli tedarik şirketleri (i) kendi ilgili dağıtım bölgelerindeki serbest olmayan tüketici sınıfındaki müşterilere
EPDK tarafından belirlenen düzenlemeye tabi perakende enerji satış tarifesinden elektrik temin etmekle (2021
yılı için uygunluk limiti 1,2 MWh/yıl olarak belirlenmiştir.) ve aynı bölgede, diğer özel sektör tedarikçilerine
geçiş yapmamış olan serbest tüketiciler için EPDK tarafından belirlenen düzenlemeye tabi tarifeden son
kaynak tedarikçisi olarak hareket etmekle yükümlüdür. Bölgesel sorumluluklarının yanında, görevli tedarik
şirketleri diğer özel sektör tedarikçilerle enerji ve kapasite ticareti yapabilmekte, düzenlenmiş toptan satış
piyasalarında faaliyet gösterebilmekte, herhangi bir coğrafi sınırlama olmadan serbest tüketicilere elektrik
satabilmekte ve elektrik ithalatı/ihracatı gerçekleştirebilmektedir. Özel tedarik şirketleri ise, diğer özel tedarik
şirketleri ile elektrik alım satımı yapabilmekte, düzenlenmiş toptan satış piyasalarında faaliyet
gösterebilmekte, herhangi bir coğrafi sınırlama olmadan ve herhangi bir tarife düzenlemesine tabi olmadan
serbest tüketicilere elektrik satabilmektedir.
Elektrik Üretim Faaliyetlerine Genel Bakış
Türkiye’de elektrik üretim sektöründe (i) elektrik üretiminden sorumlu kamu kuruluşu olan EÜAŞ, (ii) yap-
işlet-devret ve işletme hakkı devri modelleri kapsamında faaliyet gösteren üretim şirketleri ve (iii) özel sektör
üretim şirketleri olmak üzere üç ana oyuncu bulunmaktadır.
Üretim lisansı sahipleri üretmiş olduğu elektrik enerjisini, tedarik şirketlerine, spot elektrik piyasasında ve
serbest tüketicilere satılabilmektedir.
Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği
Elektrik piyasasında faaliyet gösteren tesislerin Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği ve
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği uyarınca iletim veya dağıtım sistemlerine bağlanması zorunludur. Bu
yönetmelik uyarınca üretim lisans sahipleri TEİAŞ veya dağıtım şirketleriyle sistem bağlantı anlaşması ve
sistem kullanım anlaşması imzalamalıdır.
Elektrik Şebeke Yönetmeliği
İletim ve dağıtım sistemlerinin kullanımı Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği ve
Elektrik Şebeke Yönetmeliği ile düzenlenmektedir. Bu yönetmeliklerde şebeke için sağlanması gereken teknik
ve diğer standartlar ana hatlarıyla belirlenmiştir.
Bu yönetmeliklere göre iletim şebekesi güvenilirliğinin sağlanmasıyla ilgili genel sorumluluk TEİAŞ’a aittir.
TEİAŞ, eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin iletim şebekesine bağlantı ve sistem kullanım taleplerini
karşılamakla yükümlüdür. TEİAŞ, iletim şebekesinin güvenilirliğine ve emniyetine yönelik herhangi bir tehdit
olduğu takdirde gerekli tedbirleri almakla görevlendirilmiştir. Ayrıca TEİAŞ iletim sisteminin
planlanmasından ve geliştirilmesinden de sorumludur.
Elektrik Şebeke Yönetmeliği’nde ise şebekenin işletilmesine ilişkin teknik standartlar ve şartlar belirlenmiştir.
Elektrik üretim tesislerinin güvenli bir şekilde işletilmesi için gerekli teknik spesifikasyonlar, gerilim
sapmaları, dalga kalitesi, faz sapmaları, akım harmonikleri, reaktif güç, sistem sınırlamaları, performans
şartları ve yan hizmetler gibi konular da Elektrik Şebeke Yönetmeliği’nde düzenlenmektedir.
TEİAŞ Katkı Payı Anlaşması
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği uyarınca, Rüzgâr veya Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak
Üzere Yapılan Önlisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliği kapsamında bir ihaleye katılarak
kendilerine bir önlisans veya üretim lisansı verilen isteklilerin önlisans sürecinde TEİAŞ ile standart form katkı
payı anlaşması imzalaması gerekmektedir. Rüzgâr veya Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere
Yapılan Önlisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliği yürürlüğe girmeden önce halihazırda bir rüzgâr
enerjisi lisansı bulunan rüzgâr santralleri için söz konusu katkı payı anlaşmasının imzalanması koşulu
aranmamaktadır.
Rüzgâr ve güneşe dayalı enerji santralleri, katkı payı anlaşması uyarınca belirtilen katkı paylarını söz konusu
anlaşmada belirtilen süre boyunca her yıl TEİAŞ’a ödemekle yükümlüdür.
63