Page 59 - Izahname
P. 59

maliyetli  ve  çevreyle  uyumlu  elektrik  temini  sağlamak  için  piyasayı  izlemek  ve  denetlemektir.  Elektrik
                 Piyasası  Kanunu’nun  yanı  sıra  EPDK  ayrıntılı  kurallar  ve  yönergeler  sağlamak  üzere  ikincil  mevzuatlar
                 çıkarmıştır.  EPDK  ayrıca piyasanın işleyişi ve  piyasa  katılımcılarının faaliyetleri  konusunda yol  gösterici
                 nitelik taşıyan kararlar da almaktadır.
                 Birlikte ele alındığında Elektrik Piyasası Kanunu, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği, Elektrik Piyasası
                 Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği ve Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği, üretim
                 lisansına sahip olan şirketlerin görev ve sorumluluklarını kapsamaktadır. Elektrik piyasası faaliyetleri EPDK
                 tarafından düzenlenmekte ve denetlenmektedir. Elektrik piyasasındaki tüm katılımcıların gerçekleştirdikleri
                 her bir piyasa faaliyeti için ve elektrik üretim faaliyetleriyle ilgili olarak da üretim tesislerinin her biri için
                 EPDK’dan lisans alması zorunludur. EPDK’nın sorumlulukları şunlardır:

                      lisans vermek ve yenilemek;
                      ikincil mevzuatı hazırlamak, değiştirmek ve uygulamak;
                      lisans sahiplerini denetlemek;
                      (her biri aşağıda tanımlanan) serbest tüketici ile serbest olmayan tüketici arasındaki sınırı belirlemek
                      için kullanılan eşikleri tespit etmek;
                      ulusal tarifeleri hazırlamak, değiştirmek ve uygulamak;
                      piyasa faaliyetlerinin Elektrik Piyasası Kanunu’na uygun olarak yürütülmesini sağlamak;

                      kanunların,  yönetmeliklerin  veya  lisans  hükümlerinin  ihlali  durumunda  lisans  sahiplerine  yaptırım
                      uygulamak;
                      piyasa performansını izleyerek performans standartları tesis etmek; ve

                      dağıtım şirketlerinin yatırım planlarını onaylamak, gerektiğinde bu planları revize etmek ve onaylanan
                      yatırım planlarının uygulanmasını denetlemek.
                 Elektrik Piyasası Faaliyetleri

                 Elektrik Piyasası Kanunu’nda piyasaya yol gösteren genel ilkeler belirlenmiş ve her bir piyasa faaliyetiyle
                 ilgili hak ve yükümlülükler tespit edilmiştir. Elektrik piyasası faaliyetleri (i) üretim, (ii) iletim, (iii) toptan
                 satış,  (iv)  dağıtım,  (v)  perakende  satış,  (vi)  ithalat  (vii)  ihracat  ve  (viii)  piyasa  işletim  faaliyetlerinden
                 oluşmaktadır. EPDK kendi takdirine göre en az 10 yıllık ve en fazla 49 yıllık süreyle elektrik piyasası lisansları
                 vermektedir.
                 Üretim Faaliyetleri
                 Elektrik Piyasası Kanunu’nda “üretim”, enerji kaynaklarının elektrik üretim tesislerinde elektrik enerjisine
                 dönüştürülmesi  şeklinde  tanımlanmıştır.  Türk  elektrik  enerjisi  üretimi  piyasası,  EÜAŞ  ve  birçok  özel
                 yatırımcının faaliyet gösterdiği parçalı bir yapı arz etmektedir. Elektrik Piyasası Kanunu’yla üretim lisansı için
                 bir önlisans mekanizması dahil olmak üzere bir lisans süreci uygulamaya konulmuştur. Özel sektördeki üretim
                 lisansına sahip kuruluşların yanı sıra bir kamu kuruluşu olarak üretim lisansına sahip EÜAŞ, bağlı şirketleriyle
                 birlikte elektrik enerjisi üretimi faaliyeti göstermektedir. Bağlı ortaklıkları ile birlikte toplam 21.419 MW
                 (termik ve hidroelektrik santraller) kurulu güce sahip EÜAŞ, 31 Aralık 2020 itibarıyla Türkiye’nin toplam
                 kurulu üretim kapasitesinin yaklaşık %22,3’ünü temsil etmektedir. Ayrıca EÜAŞ’a ait termik santrallerin ve
                 küçük ölçekli HES’lerin özelleştirme süreci devam etmektedir.
                 Kojenerasyon tesisleri ve toplam kurulu kapasitesi 5 MW’den az olan elektrik üretim tesisleri gibi belirli sınırlı
                 istisnalar haricinde, enerji piyasasında elektrik üretmek isteyen şirketlerin her tesis için EPDK’dan önlisans ve
                 ardından  üretim  lisansı  alması  zorunludur.  Üretim  lisansları  EPDK  tarafından  en  fazla  49  yıllığına
                 verilebilmektedir.
                 Bir üretim lisansına sahip şirket, elektrik üretim tesisinde üretilen elektriği veya kapasiteyi tedarik şirketlerine,
                 EPİAŞ üzerinden gün öncesi ve gün içi gibi piyasalara veya elektrik piyasasında faaliyet gösteren serbest
                 tüketicilere satabilmektedir.
                 İletim Faaliyetleri
                 Elektrik Piyasası Kanunu’nda “iletim”, elektrik enerjisinin gerilim  seviyesi 36 Kv’ın üzerinde olan hatlar
                 üzerinden nakli olarak tanımlanmıştır. Türkiye’deki elektrik iletim varlıkları kamuya ait tekel niteliğindeki



                                                                                                           59
   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64